NATO-Rusya Savaşı’na Doğru

Geçtiğimiz ayın ilk günlerinden itibaren açıkça dillendirilen NATO-Rusya savaşı, gün geçtikçe gerçeklik kazanıyor. Batılı yetkililer, bütün kıtayı Rusya ile savaşa sürükleyecek bir “Franz Ferdinand anı” olasılığını tartışıyor[1], NATO Avrupa ülkelerinin askeri girişimlerine hız vermeleri gerektiğini söylüyor.[2] Hem Avrupa ülkelerinin hem de Rusya’nın her geçen gün yaptıkları hamleler savaş olasılığını güçlendiriyor.

Rusya’nın Varlıkları ve Dron Duvarı

Avrupa ülkelerinin “hazırlıklara” yönelik hamlelerinin başında Rusya’nın dondurulan varlıkları ve dron duvarı konuları geliyor.

Rusya’nın dondurulan varlıklarını Ukrayna’ya verme konusunda Avrupa ülkeleri büyük ölçüde ortaklaşsalar da biçimi konusunda tartışmalar mevcut.

Fransa ve Belçika, Rusya’nın dondurulan varlıklarının Ukrayna için kullanılmasına “uluslararası hukuk” nedeniyle karşı çıkıyorlar.[3] Bu karşı çıkışın asıl nedeni ise iki ülkenin “hukuka” verdikleri değerden çok “mali” gerekçeler. Bu varlıkların Ukrayna’ya verilmesi sırasında AB ülkelerinin mali garanti vermesi ve bunun için de bütçelerinden pay ayırmaları gerekiyor. Halihazırda AB içinde en yüksek bütçe açığına sahip Fransa için bu ek mali yük demek olacağından yüksek sesle karşı çıkması oldukça normal. Diğer yandan Avrupa Merkez Bankası da sermaye çıkışına neden olabileceği ve avronun istikrarını bozabileceği nedeniyle bu plana karşı çıkıyor.[4]

Önerilen diğer yöntemde ise AB ülkelerinin çoğu ortaklaşmaya başlamış durumda. Bu yönteme göre AB, Rusya’nın dondurulmuş yaklaşık 140 milyar dolarlık varlığını Ukrayna’nın Avrupa’dan silah almasında kullanacak.[5] Yani Ukrayna AB’den silah alacak, silahların parası Rusya’nın dondurulmuş varlıklarından ödenecek. Rusya’nın varlıklarına çökmenin “uluslararası hukuk”a ve “serbest piyasanın kurallarına” uygun bir yöntem!

Dron duvarı konusunda da tartışmalar mevcut.

NATO’nun doğu kanadında bulunan ve Rusya ile sınırdaş olan ülkeler hem “savunmalarını” oluşturmak hem de askeri sanayilerini güçlendirmek için dron duvarını bir an önce ve kendileri üretmek istiyorlar.

Ukrayna’ya sağladığı fiili destekle Rusya’yla dolaylı yoldan savaşan İngiltere, Doğu Avrupa ülkelerinin bu projesine destek veriyor. Fakat Almanya bunu ABD’den “bağımsızlaşmak” (ve askeri sanayisini güçlendirmek) için bir fırsat olarak görüyor ve kendisi öncü olmak istiyor.[6] Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise dron duvarı yerine erken uyarı sistemlerine ve balistik füzelere önem vermek gerektiğini söylüyor, ki Fransa ve Almanya bu konuda iş birliği yapıyor.[7] Keza Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius da daha kapsamlı bir savunma sisteminin oluşturulmasını talep ediyor.[8] Dolayısıyla dron meselesindeki tartışmalarda da “paylaşım” savaşının etkileri gözüküyor.

Tartışmalar devam ederken askeri sahadaki hamleler de sürüyor.

Fransa kara kuvvetleri komutanı Pierre Schill, önümüzdeki günlerde Romanya ve Bulgaristan’da düzenlenecek NATO tatbikatına 2 bin 400 asker göndereceklerini ve 2026 bütçesinde askeri harcamaların 3,3 milyar avro olacağını belirtiyor[9], NATO “Baltic Sentry” adını verdiği Baltık Denizi misyonunu güçlendireceğini açıklıyor[10], İsveç imkansıza yakın olduğunu bilse de “savunma” için nükleer silaha sahip olmayı tartışmaya açıyor.[11]

Kuşatma ve Çekinmeme

Avrupa’nın bu hamlelerine Rusya’yı kuşatma hamleleri de eşlik ediyor ve bu konuda en büyük destek ise ABD’den geliyor.

Trump Ukrayna’nın Rusya’nın enerji altyapısını vurması için gerekli istihbaratın paylaşımına izin vererek önemli bir adım attı.[12] Bu saldırılar için gerekli olan uzun menzilli füzelerin gönderilmesi ihtimali ise oldukça düşük, çünkü bu füzelere ABD donanmasının ihtiyacı var.[13]

Bunlara ek olarak ABD’nin Baltık Denizi’ne denizaltı savar keşif uçakları göndermesi ve bu uçakların Kaliningrad civarlarında keşif uçuşları yapması[14] da Trump’ın Putin’e yönelik sabrının sonsuz olmadığına işaret ediyor.

Paşinyan’ın Ermenistan’ın KGAÖ’den fiilen bağımsız hale geldiğini ileri sürmesi[15] ve Kazakistan’ın Çin’den Rusya’ya giden tırlara gümrüklerde zorluk çıkartması vb. hamleleri[16] ABD’nin batıdan kuşatma hamlelerine güneyden ve doğudan destek sunuyor.

Rusya bu kuşatma hamlelerine kendisini ve müttefikleriyle ilişkilerini güçlendirerek cevap veriyor.

Moskova, Ukrayna’ya destek veren ve Rusya’ya yönelik yaptırımlara katılan Tayvan’ı yarı iletken üretiminde önemli madde olan nafta maddesinde en büyük ithalatçısı yaparak[17] kendisine “bağlıyor”.

Yine Rusya, İran ile savunmada işbirliğini de içeren 20 yıllık kapsamlı stratejik ortaklık[18] ve 25 milyar dolarlık nükleer santralin inşa edilmesi anlaşmalarını imzaladı.[19] Bu anlaşmalar imzalanırken AB’nin İran’a yönelik yaptırımları yeniden yürürlüğe koyduğu[20] da göz önüne alındığında Rusya Avrupa’dan çekinmediğini açıkça ortaya koyuyor. Rusya’nın Patriot füzelerini etkisi hale getirecek şekilde füzelerini geliştirmiş olması[21] ve Belarus ile birlikte yaptığı Zapad 2025 tatbikatının[22] başarılı şekilde gerçekleşmesi Moskova’nın Avrupa’dan çekinmediğini gösteriyor.

ABD ve Çin

Buna karşılık Rusya’nın en güçlü müttefiki Çin’den gelen destek sınırlı.

Moskova’nın daha ucuz doğalgaz satmasına[23] rağmen Çin, Batı’nın yaptırımlarından çekindiği için Rusya’nın yuanla borçlanma planını engelliyor.[24] Bu da Çin’in savaş ateşinin artmasını istemediğini ve Rusya’yı dizginlemeye çalıştığını gösteriyor.

Öte yandan son zamanlarda Ukrayna’ya ve Avrupa’ya desteği artmasına rağmen “içerideki” gelişmeler ABD’nin desteğinin sınırlı olmasına neden olabilir.

Kongre’de bütçe konusunda anlaşılamaması nedeniyle hükümetin kapanması[25], Trump’ın ABD şehirlerinin de “askeri eğitim” alanı olarak kullanılacağını belirtmesine[26] ek olarak Trump yanlısı Pentagon yetkililerin hazırladığı savunma stratejisi belgesinde[27] önceliğin Rusya ve Çin’e değil de ABD’deki “iç tehditlere” verilmesi ve Avrupa ile Afrika’daki askerlerin geri çağırılmasının önerilmesi, ABD içerisindeki siyasi gerilimlerin askeri çatışmalara sıçrama riskinin yüksek olduğunu gösteriyor.

Dolayısıyla ABD’deki gelişmeler ve Çin’in temkinliliği NATO ve Rusya arasındaki olası savaşın geciktirilmesini ya da düşük seviyede olmasına neden olabilir. Ama nereye ve ne zamana kadar engelleyebilir?

---

[1] https://www.politico.eu/article/leaders-press-to-reshape-eu-under-vladimir-putin-russia-aggressive-shadow/

[2] https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2025-10-01/nato-fund-to-borrow-from-covid-playbook-to-counter-russian-threat?srnd=homepage-canada

[3] https://www.theguardian.com/world/live/2025/oct/01/mette-frederiksen-denmark-europe-russia-vladimir-putin-volodymyr-zelenskyy-ukraine-hybrid-war-security-europe-live-news

[4] https://www.euractiv.com/news/why-the-eus-reparation-loan-for-ukraine-faces-default/

[5] https://www.politico.eu/article/eu-russia-billions-assets-european-arms-sales-ukraine-defense/

[6] https://harici.com.tr/kopenhagdaki-ab-zirvesinde-gundem-drone-duvari/

[7] https://www.politico.eu/article/france-emmanuel-macron-eu-drone-wall/

[8] https://www.politico.eu/article/german-defense-minister-boris-pistorius-skeptical-drone-wall-russia-airspace-violation/

[9] https://www.valeursactuelles.com/clubvaleurs/monde/etre-pret-a-tout-moment-a-sengager-et-des-ce-soir-sil-le-fallait-le-general-pierre-schill-detaille-les-priorite-de-larmee-de-terre

[10] https://www.german-foreign-policy.com/news/detail/10135

[11] https://www.thetimes.com/world/europe/article/sweden-nuclear-weapons-debate-russia-ukraine-war-rtrpt5qrl

[12] https://www.wsj.com/world/u-s-to-provide-ukraine-with-intelligence-for-missile-strikes-deep-inside-russia-ca7b2276

[13] https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/us-tomahawk-missile-shipments-ukraine-unlikely-sources-say-2025-10-02/

[14] https://www.newsweek.com/us-submarine-hunters-russia-norway-kaliningrad-10801662

[15] https://harici.com.tr/pasinyan-ermenistan-kgaoden-fiilen-bagimsiz-hale-geldi/

[16] https://harici.com.tr/cinden-rusyaya-giden-binlerce-tir-kazakistan-sinirinda-mahsur-kaldi/

[17] https://www.theguardian.com/world/2025/oct/01/taiwan-biggest-importer-russian-naphtha-despite-ukraine-ally-report

[18] https://harici.com.tr/rusya-ile-iran-arasindaki-20-yillik-stratejik-ortaklik-anlasmasi-yururluge-girdi/

[19] https://www.interfax.ru/business/1049475

[20] https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2025/09/29/iran-sanctions-snapback-council-reimposes-restrictive-measures/

[21] https://www.ft.com/content/078b8e70-a58c-47cc-b573-598850dd5685

[22] https://www.rusi.org/explore-our-research/publications/commentary/wartime-zapad-2025-exercise-russias-strategic-adaptation-and-nato

[23] https://harici.com.tr/rusya-cine-dogalgazi-diger-pazarlardan-ucte-bir-daha-ucuza-satacak/

[24] https://www.reuters.com/sustainability/boards-policy-regulation/sanctions-fears-stymie-russian-companies-panda-bond-sales-push-china-2025-10-01/

[25] https://harici.com.tr/kongre-butcede-anlasamadi-abdde-federal-hukumet-kapandi/

[26] https://www.ft.com/content/c23292f8-c69f-4162-8c78-83258a55b8a2

[27] https://www.washingtonpost.com/national-security/2025/09/29/hegseth-national-defense-strategy-trump-dissent/